ولادت امام محمد باقر (ع)
امام محمد باقر (ع) در سال پنجاه و هفتم هجری در روز جمعه اول ماه رجب در شهر مدینه به دنیا آمد. پدر بزرگوارش امام سجاد علیه السلام و مادر بزرگوارش فاطمه دختر امام حسن علیه السلام است. او تنها امامی بود که از هر دو جناح مادر و پدر علوی بود.
امام سجاد علیه السلام به فرمان خداوند و فرمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرزند خود امام محمد باقر علیه السلام را در سال 95 هجری قمری به امامت و امامت مردم منصوب کرد. تا سال 114 هجری قمری تا پایان عمر امام بود و مدت امامتش 19 سال است. علامه حجر مکی در صواعق محرقه می نویسد که او در علم و تقوا و نماز و مناجات، نسخه واقعی پدرش امام سجاد (ع) بوده است.
اقر مشتق شده از کلمه «بقره» به معنای باز کردن یا گسترش دادن است. امام محمد باقر (علیه السلام) از آنجایی که علم و معارف در ابعاد مختلف را معرفی و گسترش داد و جریان های دانش را به گونه ای اجرا کرد که تا به حال دیده نشده بود، به این نام نامگذاری شد. علامه نورالله شوستری می فرماید که حضرت محمد صلی الله علیه و آله فرمودند که امام محمد باقر علیه السلام معرفی خواهد کرد:
امام محمد باقر (ع) مردم را به ادراکات دینی تعلیم میداد، تفسیر قرآن میآموخت، اخلاق زندگی را به آنان آموزش میداد و در تربیت، فرهنگ و ارشاد مردم بسیار میکوشید. او در طول عمر خود هزاران اصل کلامی و دینی و نیز موضوعات علمی را به مردم آموخت و معارفش به دست ما رسیده است.
امام محمد باقر (علیه السلام) مانند سایر ائمه در علم و دانش مانندی نداشت. علماى بزرگ از علم و دانش او بهره مى بردند و حل مشكلات را از او مى خواستند.